Mandatoryong Paghihiwalay ng Basura
Ang paghihiwalay ng basura ay ipinag-uutos sa Malta at Gozo mula Abril 14, 2023. Ang bawat tao’y kailangang maayos na paghiwalayin ang kanilang mga basura at itapon ito sa mga tamang tapunan, kabilang ang mga negosyo, mga entidad ng pamahalaan at hindi pang-gobyerno pati na rin ang mga pribadong tahanan.
Sa pamamagitan ng paghihiwalay ng basura mo, binabawasan mo ang pangangailangan para sa mga bagong landfill, pinapataas ang pag-recycle ng mga materyales at pagtulong sa pagbuo ng nababagong enerhiya, para sa isang mas berde, mas malinis na kapaligiran at isang mas mahusay na kalidad ng buhay sa Malta at Gozo.
Paghiwalayin ang basura – ang kontribusyon mo para sa isang napapanatiling hinaharap!
Paano paghiwalayin ang basura mo
- Mga aluminum tray at foil (malinis)
- Mga lata ng inumin
- Cardboard
- Mga karton na kahon ng pagkain (malinis)
- Mga bote ng langis sa pagluluto
- Mga lalagyan ng kosmetiko (malinis)
- Mga bote ng sabong panlaba (walang laman na lalagyan)
- Mga kahon ng sabon panlaba
- Mga lata ng pagkain
- Mga takip ng garapon
- Lalagyan ng likidong sabon (walang laman)
- Mga magasin
- Mga plastik na bote
- Mga batya ng margarine (malinis)
- Mga metal na takip
- Mga karton ng Gatas at Juice
- Mga pahayagan
- Mga notebook
- Papel
- Mga papel na bag (malinis)
- Mga plastik na bag
- Mga plastik na takip
- Mga plastik na lalagyan
- Mga plastik na pakete ng pagkain
- Mga plastik na bote
- Mga botilya ng shampoo (walang laman)
- Mga bote ng shower gel (walang laman)
- Mga lata ng spray (walang laman)
- Mga inuuwing kahon (malinis)
- Mga roll ng tisiyu
- Mga gamit sa banyo (malinis na lalagyan)
- Mga lalagyan ng yoghurt (malinis)
- Keso
- Kape
- Lutong pagkain
- Mga tira
- Luto o hilaw na karne
- Mga gatas na produkto
- Mga itlog at balat nito
- Sirang pagkain (walang balot)
- Isda
- Mga bulaklak
- Mga balat ng prutas at gulay
- Minatamis o honey
- Mga dahon
- Pasta
- Hilaw na pagkain
- Bulok na prutas at gulay
- Maruming pahayagan
- Maruming napkin
- Asukal
- Mga bag ng tea
- Mga dahon ng tea
- Mga palaman (tulad ng honey at mantikilya)
- Mga balat ng nuwes o nut
- Mga balat ng pagkaing dagat
- Mga buto ng isda at karne
- Malagkit na tape
- Maruming aluminum foil
- Papel panghurno
- Mga sirang ceramic/pyrex
- Maruruming balot ng pagkain
- Tape ng cellophane
- Maruruming kahon ng inuuwing pagkain
- Mga packet na binalot ng foil
- Alikabok
- Polisterin
- Mga karatula
- Mga larawan
- Mga paso ng halaman
- Mga gamit na espongha o pamunas
- Mga gamit pangkalusugan
- Mga sapatos
- Buhok (ng tao at hayop)
- Maliliit na basag na salamin
- Mga sticker
- Mga tubo ng toothpaste
- Mga ginamit na materyales sa paglilinis
- Mga ginamit na guwantes
- Mga ginamit na pamunas sa sahig
- Wax na papel
- Mga basang pamunas
- Upos at abo ng sigarilyo
- Mga kandila
- Mga CD
- Mga pakete ng meryenda
- Mga pantinga
- Patpat ng ice lolly at kahoy na tuhog
- Maliliit na sanga
- Mga gamit pangkalusugan
- Dumi at kalat ng hayop
- Mga lampin
- Mga babasaging bote
- Mga babasaging garapon
Itapon nang maayos ang iyong babasagin. Para sa pagkolekta sa gilid ng bangketa, mahalagang ilabas ang iyong babasagin sa isang magagamit na lalagyan. Maaari ding gamitin ng mga residente ang isa sa Mga Lugar ng Pambayang Amenity ng WasteServ, isa sa iba’t ibang Mga Bring-In Site, o Mga iBiN, o ang aming Roadshow Truck kapag bumibisita sa purok mo.
Napakaraming Basura
Ang serbisyo sa pagkolekta ng napakaraming basura ay walang bayad sa lahat ng sambahayan. Kabilang dito ang mga bagay na masyadong malaki para sa normal na basura sa bahay. Para alisin ang iyong napakaraming basura, maaari kang makipag-ugnayan sa sarili mong Lokal na Konseho (Local Council) para sa isang appointment sa pagkolekta, o kung hindi, o dalhin ito sa isa sa mga Mga Lugar ng Pambayang Amenity.
Mapanganib na Basura
Ang pagtatapon ng mga mapanganib na basura ay dapat isagawa sa paraang ligtas sa kapaligiran. Dapat itong madala sa isa sa Mga Lugar ng Pambayang Amenity . Kabilang sa mapanganib na basura ang mga basura tulad ng:
- Mga kemikal (kabilang ang mga walang laman na lalagyan ng kemikal)
- Pintura (kabilang ang mga walang laman na lalagyan ng pintura)
- Mga langis na pampadulas
- Mga solvent
- Mga baterya
- Nagamit na mga bumbilya*
- Mga neon tube*
* Maaari ding itapon sa Roadshow truck ng WasteServ.
Gamot
Maaari mong iabot ang iyong luma, nagamit, hindi gusto, na-expire na gamot sa isang awtorisadong parmasya. Dito, maaari mong itapon ang mga kalag o nakabalot na mga tablet at kapsula, mga de-boteng gamot, mga inhaler at mga tube ng cream na panggamot.
Huwag kailanman magdala ng anumang biohazardous na bagay tulad ng mga hiringgilya at EpiPen device sa isang parmasya. Ang mga ito ay dapat na itapon sa mga espesyal na matatakas na lalagyan ng pagtatapon at dalhin sa isa sa Mga Lugar ng Pambayang Amenity.
Komersyal na Basura
Nagbibigay ang WasteServ sa mga komersyal na entidad ng mga kinakailangang serbisyo para ligtas na itapon ang kanilang basura na inaalok salungat sa pagbabayad, kapag hiniling.
Ang iba’t-ibang paraan ng pagtatapon ng basura ay dapat sundin ng mga komersyal na entidad depende sa uri ng basura at dami ng kasangkot. Para sa dahilan na ito, ikaw ay hinihiling na makipag-ugnayan sa Wasteserv para sa higit pang impormasyon:
- Mag-email sa wao.ws@wsm.com.mt o;
- Kumpletuhin ang online na form ng pagtatanong tungkol sa basura o;
- Tumawag sa libreng-telepono (8007 2200)
Para sa dagdag na impormasyon sa paghihiwalay ng basura, maaari mo ring bisitahin ang website ng WasteServ sa pamamagitan ng pag-click DITO o i-download ang Gabay sa Paghihiwalay ng Basura DITO.
Mga Sentro ng Muling Paggamit
Ang Mga Sentro ng Muling Paggamit ay nag-aalok ng mga gamit na at ‘pre-loved’ na mga bagay na may halaga pa rin at maaaring bigyan ng panibagong ‘buhay’.
Maaari kang magbigay ng mga hindi na ginagamit na bagay na nasa mabuting kondisyon pa rin sa pamamagitan ng pagdadala sa kanila sa isang Sentro ng Muling Paggamit na matatagpuan sa loob ng Civic Amenity Sites ng Luqa, Ħal Far, Mrieħel at Tal-Kus sa Xewkija, Gozo.
Ang pag-access sa Mga Sentro ng Muling Paggamit ay posibleng lakarin. May mga daanan na may hiwalay na pasukan mula sa Lugar ng Pambayang Amenity para gawing ligtas at naa-access ang Mga Sentro ng Muling Paggamit sa mga sasakyan ng bata, stroller at mga taong may mga problema sa paggalaw, kabilang ang mga wheelchair.
Ang mga bagay na maaari mong ibigay at tinatanggap sa Mga Sentro ng Muling Paggamit ng WasteServ’s ay kinabibilangan ng:
- Kahoy
- Kalag na Muwebles
- Mga libro
- Mga ceramic
- Mga gripo
- Mga tela
- Mga laruan
- Mga Instrumentong pangmusika
- Mga aksesoryang palamuti sa bahay
- Mga gamit ng alagang hayop
- Mga salamin
Ang mga bagay tulad ng mga sumusunod ay hindi tinatanggap:
- Mga baterya
- Gulong ng kotse
- Kagamitang pangkaligtasan
- Mga kagamitang pang-sanggol, kabilang ang mga upuan ng kotse ng bata at sasakyan ng bata
- Mga silindro ng gas
- Mga kagamitang medikal
- Mga basurang de-koryente at elektronikong gamit at mga bahagi
- Mga hagdan
- Mga pintura, kemikal, at iba pang mapanganib na basura
Mga oras ng pagbubukas:
Lunes hanggang Linggo, kabilang ang mga pampublikong pista opisyal, sa pagitan ng 07:30 at 17:30 (hindi kabilang ang Araw ng Pasko at Araw ng Bagong Taon).
Mga Roadshow Truck
Ang Mga Roadshow Truck ng WasteServ’s ay bumibisita sa lahat ng purok upang gawing mas madali para sa iyo na itapon ang basura mo nang may pag-iingat at atensyon, na nagpoprotekta sa iyo at sa kapaligiran sa proseso.
Kabilang sa mga nakolektang item ang:
- Mga damit
- Plastik
- Metal
- Langis sa pagluluto
- Mga bumbilya at mga neon tube
- Mga garapon at boteng babasagin
- Papel at karton
- Mga bateryang pang-sambahayan
- Mga bag at sapatos
- Polisterin
- Mga kaldero at kawali
- Maliliit na elektronikong aparato
- Mga pintura at solvent
- Mga spray ng aerosol
Nakakatulong din ang inisyatiba na ito para mabawasan ang kontaminasyon ng mga recyclable na basura, dahil ang Mga Roadshow Truck ay may magkakahiwalay na kompartimento para sa bawat isa sa mga daloy ng basura. Ang mga eksaktong petsa at lokasyon ng mga pagbisita sa trak ay maaaring kumpirmahin sa pamamagitan ng Lokal na Konseho (Local Council) mo o sa pamamagitan ng pagbisita sa website ng WasteServ.
Mga Lugar ng Pambayang Amenity
Ang Mga Lugar ng Pambayang Amenity ay mga pasilidad kung saan maaaring dalhin at itapon ng publiko ang iba’t ibang uri ng malalaking basura at mga mapanganib na basura sa bahay at pati na rin ang mga recyclable na materyales.
Ang pagpasok sa isang Lugar ng Pambayang Amenity ay pinahihintulutan lamang kung may sasakyan. Ang iba’t ibang antas ng pag-access ay inilalapat depende sa kategorya ng iyong sasakyan.
Ang mga tinatanggap na bagay ay kinabibilangan lamang ng mga basura sa bahay. Para sa dagdag na impormasyon sa mga tinatanggap na item, bisitahin ang Website ng WasteServ’s.
Mga oras ng pagbubukas:
Ang Mga Civic Amenity Site ay bukas mula Lunes hanggang Linggo, kabilang ang mga pampublikong pista opisyal, sa pagitan ng 07:30 at 17:30 (hindi kabilang ang Araw ng Pasko at Araw ng Bagong Taon).
Pambansang Iskedyul ng Pagkolekta ng Basura
Ang isang bagong pambansang iskedyul ng koleksyon ng basura ay ginawa para talagusan ang door-to-door na pagkolekta ng basura sa paligid ng Malta at Gozo alinsunod sa kung ano ang itinatag sa Pambansang Plano sa Pamamahala ng Basura (National Plan on Waste Management).
Ang iskedyul ay ang mga sumusunod:
Lunes: Organic na basura (puting bag)
Martes: Pinaghalong basura (itim na bag)
Miyerkukes: Organic na basura lamang (puting bag)
Huwebes: Nirecycle na basura (Grey o berdeng bag)
Biyernes: Organic na basura (puting bag)
Sabado: Pinaghalong basura (itim na bag)
Ang pagkolekta ng mga babasaging bote ay isasagawa tuwing una at ikatlong Biyernes ng buwan.
Ang dagdag na impormasyon sa bagong iskedyul ay ipapakalat sa mga residente mula sa kani-kanilang mga konseho.
Ang Iskedyul na ito, ay hindi magkakaroon ng anumang epekto sa mga komersyal na entidad na may mga alternatibong pagsasaayos para sa kanilang koleksyon ng Basura.
Mga Oras ng Pagkolekta
Ang talaan ng mga oras ng koleksyon ay para lamang sa pagkolekta ng basura sa gilid ng bangketa, iyon ay, para sa basura sa tahanan.
Mga multa
Sa pagitan ng Abril at Oktubre 2023, nagsasagawa ang mga awtoridad ng kampanyang tulong-aral para maging pamilyar sa publiko ang mga bagong regulasyon sa paghihiwalay ng mga basura. Sa panahong ito, makakatanggap ng babala ang mga tao (kahit ang mga nagtatrabaho sa loob ng konteksto ng isang komersyal na aktibidad) na mahuhuling nagtatapon ng basura. Pagkalipas ng anim na buwang ito, simula ika-14 ng Oktubre 2023, ang mga negosyong mahuling nagtatapon ng basura nang hindi sapat ay pagmumultahin ng €75, habang ang mga bahay-bahay ay pagmumultahin ng €25. Dodoblehin ang mga multa na ito sa €150 at €50 ayon sa pagkakabanggit kung ang indibidwal ay mahuling paulit-ulit na nagtatapon ng basura nang hindi angkop.
| Mga multa para sa hindi paghihiwalay ng basura | |||
|---|---|---|---|
| 1st na pagkakasala | 2nd na pagkakasala | 3rd na pagkakasala | |
| Komersyal na sektor | Babala | €75 | €150 |
| Hindi komersyal na sektor/Mga bahay-bahay | Babala | €25 | €50 |
Ang mga opisyal ng ERA at opisyal mula sa iba pang enntidad ay magsasagawa ng tuluy-tuloy na inspeksyon sa lahat ng purok, para sa parehong mga pansarili at komersyal na aktibidad, para matiyak na ang basura na idinedeposito para sa door-to-door na pagkolekta ay nakahiwalay alinsunod sa mga regulasyon, sa angkop na mga bag na inilabas sa mga tamang araw.
Mga tip
Mga tip para mabawasan ang paglitaw ng basura (mga bonus na puntos din ng pag-iipon ng pera):
- Bumili ng mga produkto na walang plastik na balot
- Bumili ng matibay at pangmatagalang kalakal
- Bumili ng mas kaunting gamit
- Kumuha ng kahong pang-tanghalian at muling magagamit na lalagyan ng inumin
- Gumamit ng mga basket at tela na shopping bag
- Palitan, magpalit, humiram, at ayusin ang mga item
Mga FAQ
Maaari mong bisitahin ang wastecollection.mt kung saan mo mahahanap ang iskedyul at ang oras para sa koleksyon.
Maaari mong ilabas ang maduduming bag ng basura mo hanggang 4 na oras bago ang oras ng koleksyon sa inyong lokal na komunidad. Kung gusto mong malaman ang oras ng koleksyon para sa lokalidad mo, maaari mong bisitahin ang wastecollection.mt.
Kailangan mong ihiwalay ang:
- Ang organikong basura (puting bag) ay tumutukoy sa mga basurang naglalaman ng basura ng pagkain at galing sa kusina, mga bulaklak at dahon. Ang mga sanga ay hindi dapat itapon sa bag na ito.
- Ang recyclable na basura (kulay abo/berde na basura) ay tumutukoy sa pinagsama-samang papel, plastik, at metal.
- Ang babasagin ay tumutukoy sa mga garapon at boteng babasagin.
Ang pinaghalong basura (itim na bag) ay tumutukoy sa mga basura na hindi pupwedeng i-recycle.
Maaari mong bisitahin ang wastecollection.mt o wsm.com.mt para sa isang detalyadong listahan ng kung ano ang dapat napupunta sa bawat bag.
Maaari mo ring i-download ang Gabay sa Paghihiwalay ng Basura ng WasteServ. Makakakita ka ng mga link dito sa wastecollection.mt o wsm.com.mt.
Para sa mga walang access sa website, maaari silang tumawag sa Customer Care ng WSM sa 8007 2200.
Iminumungkahi namin na pagkatapos mong hugasan ang item (kung kailangan ito), ibalik mo ang takip nito bago itapon ang item.
Hindi ito nalalapat sa mga takip ng metal. Ang mga ito ay dapat alisin sa mga garapon na babasagin at ilagay sa bag na nare-recycle.
Kung walang mga basurahan para sa hiwalay na koleksyon ng basura, maaari mong gamitin ang anumang iba pang bin na available. Gayundin, posibleng paghiwalayin ang naturang basura sa bahay alinsunod sa mga alituntunin sa paghihiwalay ng basura.
ERA, LESA at ang Kagawaran ng Pulisya.
Ang mga hotspot na lugar ay susubaybayan ayon sa kinakailangan ng ERA. Maaaring buksan ang mga bag ng basura bilang bahagi ng proseso ng pagsubaybay.
Mas mabuti, ang mga organikong basura ay itatapon sa isang nabubulok na bag ng basura.
Sundin ang pamamaraan sa mismong multa.
Maaari kang magsumite ng reklamo sa ERIS sa pamamagitan ng: https://ep-eris.eraportal.org.mt/User/LoginEID gamit ang E-ID bilang log in.
Maaari mo ring isangguni ang reklamo mo sa iyong Lokal na Konseho at sa iyong kaukulang Rehiyon para sa karagdagang tulong sa usapin.
Tungkol sa paglalagay ng mga bag ng basura sa harap ng bahay, kailangan itong isangguni sa Kagawaran ng Pulisya dahil sa pag-istorbo sa publiko.
Ang mga multa ay ibibigay sa mga indibidwal na hindi naghihiwalay ng basura. Gayunpaman, ang mga indibidwal na ito ay kailangang mahuli nang walang kabuluhan maliban kung may sapat na sumusuportang ebidensya na ang naturang basura ay pag-aari ng mga hindi magaganda ang ugali.
Ang ganitong isyu ay dapat talakayin sa may-ari ng lupa o sa tagapangasiwa ng bloke para makahanap ng isang makatwirang solusyon. Ang mga bag ng basura ay dapat na ideposito sa isang awtorisadong espasyo/lugar na itinuturing na angkop.
Dahil sa katangian ng naturang mga entidad, ang parehong mga multa na nalalapat sa mga sambahayan ay ilalapat sa mga entidad na ito. Kaya, kung mahuling hindi naghihiwalay ng basura, ang mga entidad na ito ay pagmumultahin ng €25 para sa unang pagkakasala at €50 para sa pangalawang pagkakasala.
Ang anumang entidad na mahuling hindi sumusunod sa iskedyul ng basura ay pagmumultahin ng €150.